Je kunt het je afvragen. Of het verstandig is om een Nederlandse versie van The Daily Show te produceren. De vergelijking met de meest invloedrijke man van 2010 op te roepen voor de eerste beelden zijn uitgezonden. Is het dapper? Dom? Of moeten we de vergelijking loslaten en de show op zijn eigen merites beoordelen? Laten we dat laatste eens proberen.

Presentator Jan Jaap van der Wal zegt zelf het volgende, wanneer hij door nrc.next wordt gevraagd uit te leggen waarom de Nederlandse versie niet als kopie gezien moet worden:

‘Jon Stewart bespreekt vrijwel nooit kranten. Voor Nederland zijn de kranten wel belangrijk. Verder zijn de nieuwszenders in Amerika veel extremer gepolariseerd dan de onze, zeker het onverbloemd rechtse Fox News, dus die vormen dankbaar materiaal voor satire. Amerikanen hebben de neiging om nieuws op te blazen en te kleuren, dan is het makkelijker om er een geestige relativering bij te leveren. De Nederlandse nieuwsrubrieken zijn degelijker, dus minder makkelijk aan te vallen.’

Nu kan ik allerlei flauwe grappen gaan maken over waarom Jan Jaap van der Wal eventueel slecht te verstaan zou kunnen zijn, maar een verschil hoor ik hier niet. Hooguit een excuus waarom de Nederlandse show bij voorbaat al moeilijker te maken is dan het origineel.

Dan echt over de inhoud. Die viel me allerminst tegen. Nu moet ik daarbij vermelden dat mijn verwachtingen laag waren, en ik toch moeilijk kan vergeten dat de Nederlandse schrijvers een verloren strijd voeren tegen het leger van Jon Stewart, maar de voorzichtige positieve verrassing is niettemin daar. De eerste tien minuten zijn al redelijk vermakelijk, met geestige fragmenten die worden ondersteund door even geestig dan wel flauw commentaar van Van der Wal.

Enter Sander van Opzeeland. Nu zal ik maar meteen eerlijk zeggen dat dit mijn favoriete comedian aller tijden is. Echt. Deze man kan dus sowieso weinig fout doen bij mij. De ‘deskundigen-deskundige’ geeft commentaar op daadwerkelijke buitenlandcorrespondenten, op een manier waardoor ik me afvraag waarom hij het hele programma niet presenteert. Maar daar komen we straks op. Zijn constateringen zijn gevat en, al zou hij het zelf niet leuk vinden om het te horen, lekker cynisch.

Ten slotte gaat Van der Wal zelf op bezoek bij de grote Jon Stewart in New York. En het is dat moment waarop het verschil tussen de twee werkelijk duidelijk wordt. In een eerdere recensie las ik dat Van der Wal zijn gast liet shinen, maar wat mij betreft was precies het tegenovergestelde aan de hand. Jon Stewart was zoals wel vaker even grappig als charismatisch, en stal de show terwijl Van der Wal op zijn uitgeprinte vragenlijstje na geen idee had wat hij moest zeggen. Voorbeelden zouden afdoen aan het feit dat het gehele “interview” zich op deze manier voltrok, dus ik stel voor dat u zelf even kijkt.

Concluderend. Persoonlijk kan ik de vergelijking met het origineel maar moeilijk loslaten, maar dit heeft zowel positieve als negatieve gevolgen. Natuurlijk haalt de Nederlandse versie het niet bij de Amerikaanse, maar vanwege het krachtsverschil plaats ik de Nederlandse productie tegelijkertijd in een sympathieke underdogpositie, waardoor ik de show zeker nog niet afschrijf. Alleen de keuze voor Jan Jaap van der Wal als presentator is voor mij, op zijn status en functie na, werkelijk niet te begrijpen. Dat hij niet moeders mooiste is (ja, toch echt onaantrekkelijker dan Rod Stewart), daar kan hij niets aan doen, en zal ik hem niet op afrekenen. Maar dan moet je dat wel compenseren met enig charisma en presenteertalent. En dat heeft deze man gewoon niet. Misschien moet hij nog groeien in zijn rol, maar ik betwijfel het. Hij heeft er in ieder geval nog maar elf afleveringen voor, want vooralsnog is de Nederlandse Daily Show een experiment dat slechts twaalf uitzendingen gegund is.

Ik ben benieuwd naar de tweede aflevering, die over enkele momenten begint op Comedy Central.

UPDATE 23:00. De tweede aflevering is net uitgezonden, en ik zat er klaar voor. Zonder weer een heel verhaal op te hangen: mijn positieve eerste indruk werd bevestigd en (daarmee?) overtroffen. Ook Kees van Amstel is een fantastische correspondent, en Van der Wal groeit nu al in zijn rol. Een kritische noot is er nog voor het afsluitende interview, waar de presentator geen leuke draai aan wist te geven. Of vergelijk ik hem dan alweer te veel met Jon Stewart?