INTERVIEWS
ZOEKEN

Search for:
ARCHIEF

Zuid-Korea correspondent Bas Verbeek: “Als de rook is opgetrokken begint mijn werk.”

Journalist Bas Verbeek (27) vertrok nog geen half jaar geleden naar Zuid-Korea om daar een bestaan als correspondent op te bouwen. Door de conflictsituatie met Noord-Korea staat zijn standplaats nu ineens knalhoog op de internationale nieuwsagenda. De jonge freelancer, die van het Zuid-Bevelandse Kwadendamme, via Tilburg, in Seoul belandde legt uit hoe hij met deze situatie omgaat en welke kansen het schept: “Ik moet echt nog even wachten voordat ik een nieuwe laptop kan kopen…”

In juni 2010 vertrok je naar Korea. Wist je toen al of je met een aantal vaste opdrachtgevers ging werken? Of ging je op goed geluk?

Ik was vorig jaar ook al een maand of zes in Zuid-Korea geweest, dit jaar kwam ik terug om serieus een correspondentschap op te zetten. Ik had van te voren al wel wat media benaderd, maar toezeggingen had ik niet. In die zin ging ik dus op goed geluk

Nog geen half jaar later staat Korea ineens hoog op de internationale nieuwsagenda. Hoe cru ook, maar is zo’n conflict niet de jackpot voor een correspondent?

Afgelopen maart kwam het land ook even heftig in het nieuws met het zinken van de Cheonan, zoiets ebt wel weer weg maar was tot de dag van het afgelopen incident (en nog) onderwerp van gesprek. Dit was voor mij de eerste keer dat ik hier als journalist zit tijdens zo’n groot conflict, en inderdaad gaat de telefoon dan wel. Ik heb uiteraard meer gedaan dan in een gemiddelde week, maar bijvoorbeeld radiostations betalen vaak niet voor een gesprek. Ik moet echt nog even wachten voordat ik een nieuwe laptop kan kopen… Dergelijk nieuws versnelt het proces van mijn vestiging als correspondent wel.

Hoe heb je geanticipeerd op de situatie? Ben je zelf actiever dan normaal media gaan benaderen? Of komen ze juist zelf bij jou uit?

De telefoon ging al vrij snel, vooral media waar ik al contact mee had gehad, maar bijvoorbeeld ook BNR nieuwsradio die mijn twitter volgde. Ik ben er toch vooral om het nieuws te duiden en te berichten over de impact van dergelijk nieuws in de samenleving hier, niet zozeer om persberichten te communiceren. Ik wil dus voorzichtig zijn met gelijk aanbiedingen in het wild rond te gaan strooien, ik wil een goed verhaal brengen en om die kwijt te kunnen heb je nou eenmaal ook een beetje ervaring en een netwerk nodig. Dat is in mijn geval nog relatief pril. De opdrachten die ik gedaan heb, waren uiteindelijk voor opdrachtgevers die ik al had en met een specifiek verzoek kwamen.

Is het lastig concurreren met de internationale persbureaus als Reuters en ANP, die een groot deel van de nieuwsvoorziening al verzorgen? Hoe pak je dat aan?

Zoals ik al aangaf, ik ben geen persbureau/nieuwsagentschap, dus ik beschouw bedrijven als AP en Reuters niet als concurrentie. Ik ben ook totaal niet gemotiveerd om hier iets te komen doen dat zij al doen, en ben bovendien niet het nieuwsjagertype. Soms heb ik het gevoel dat ik de persbureaus wel kan aanvullen met relevante nieuwsfeiten die ik in de Koreaanse pers zie, maar niet opgepikt zie worden door de internationale pers. Maar ik richt me vooral op de achtergrond en analyse van het grote plaatje, voor mij komt het werk dus pas in de periode na het nieuws. In die zin kan ik als er een bom valt in mijn pyjama voor de tv blijven zitten, als de rook is opgetrokken begint mijn werk.

Hoe kom je aan je informatie over het conflict met Noord-Korea? Reis je zelf naar Pyongyang?

Pyongyang is verboden toegang. Ik zou heel graag willen en wil er linksom of rechtsom ook zo snel mogelijk heen als de kans er is, maar die zijn zeldzaam. In principe komen journalisten er niet in. Noord-Koreaanse bronnen zijn ook altijd vaag en het was wederom te merken dat de tegenpartij (Zuid-Korea) daar misbruik van maakt. Het grootste geluid in de media is pro-Amerikaans/Zuid-Koreaans en er wordt niet evenredig geluisterd naar de Noord-Koreaanse kant. Het is heel makkelijk om te zeggen dat Noord-Korea de boosdoener is, maar de politiek van de VS en Zuid-Korea is ook niet fris. Noord-Koreaanse statements die niet serieus worden genomen probeer ik dus objectief te benaderen en goed te kijken naar de geschiedenis en wat er nou eigenlijk aan de hand is.

Publiceer je veel via je eigen platformen, zoals je blog, twitter of facebook?

Ik heb vooral gebruik gemaakt van twitter, het recente nieuws van afgelopen tijd was een goede aanleiding om daar eens wat serieuzer mee aan de slag te gaan. Door twitter hoef ik m’n site niet vol te bloggen, maar houd ik daar de ruimte voor analyses, gepubliceerde artikelen en andere stukken van eigen hand. Je merkt dat snelle duiding en verwijzen naar wat er gaande is van de blogs verdwijnt richting twitter. Hoewel ik er ook wel aan zat te denken om een dag na het incident een soort FAQ te maken op mn blog: komt er oorlog? waarom gooit NK een bom? Die zaken komen wel terug op twitter, maar het is wel fijn om het op een rijtje te hebben. Media die bellen of mensen op Twitter stellen die vragen, ookal heb ik die al behandeld op mn twitter. Op een website zoek je zoiets op en ga je zitten lezen, op Twitter wordt kennelijk alleen naar de recente streams gekeken.

Zie je de huidige gebeurtenissen als een kans om het land meer op de nieuwskaart te zetten in Nederland?

Zeker. Ik ben voor het Yeonpyeong incident veel bezig geweest met research op het Cheonan incident in maart, waar veel kritiek op was. De overheid doet iedereen geloven dat Noord-Korea dat had gedaan, maar daar is geen goed bewijs voor. Sterker nog, bewijs duidt op een ongeluk. Lastig zo’n verhaal naar buiten te krijgen, hoewel ik daar wel over gepubliceerd heb in Trouw, maar dat bleef op de planken liggen tot ná Yeonpyeong. Voor zaken als censuur, persvrijheid en propaganda in Zuid-Korea is nu makkelijker aandacht te krijgen, hoop ik tenminste…

En, komt er nou oorlog of niet?

Nee. Iedere partij verliest bij een oorlog. Da’s sowieso een cliché, maar in dit geval staat er veel op het spel. Amerika en Zuid-Korea willen grote zakenpartner China niet tegen zich krijgen, Noord-Korea wilt geen invasie want grote kans dat dan zijn regime omvalt en sowieso zal geen van de regeringen zich populair maken met een oorlog. Ik mag toch aannemen dat oplopende sentimenten getemperd worden door een rationele internationale gemeenschap.

Even los van dit conflict, waarom is het zo belangrijk dat er over Zuid-Korea wordt bericht in Nederlandse media?

Het is vooral een bijzonder interessante plek omdat een traditionele familiecultuur wordt gecombineerd met westers kapitalisme (en in het noorden met het communisme), dat levert best extreme situaties op. Combineer materialisme met een cultuur die juist zo op familieleden leunt, combineer de hiërarchische structuur met een democratie, confucianisme met westerse religie, of nationalistisch sentiment met pro-Amerikanisme. Veel van die laboratorium achtige mixen leveren nogal eens vuurwerk op en dat geeft ook een kans om voor westerlingen geconfronteerd te worden met hun eigen systeem en cultuur. Zuid-Korea is een verwesterd land, omdat Korea tegen het succesvolle westen opkeek, wilden ze dat ook: dus doen wat zij ook doen. Dat levert meer en meer sociale en politieke problemen op, door de verschillen, maar ook doordat het westers kapitalistische systeem economisch, politiek, sociaal én milieutechnisch dezer dagen niet zo duurzaam blijkt te zijn. Zuid-Korea is een mooie spiegel op ‘onze’ gebreken.

Ik schrijf niet over hoe anders mensen hier zijn, in het algemeen zijn mensen allemaal hetzelfde: altijd druk bezig eigen belangen te beschermen en daarmee nogal eens anderen tekort doen. Een daar tegenover de mensen die dat gedrag verbeterd willen zien. Een regime als dat van Berlusconi in Italië lijkt heel extravagant, maar welbeschouwd gebeuren dergelijke dingen overal ter wereld, alleen realiseren we dat niet omdat het op een manier gaat die natuurlijk aanvoelt. Kortom, een objectieve kijk is belangrijk om te leren over jezelf en voortaan beter te kunnen doen. Soms heb ik het geluk dat de extremiteiten zoals het scherpe conflict met Noord-Korea zaken uitvergroot en het makkelijker is om absurditeiten uit te lichten (in dit geval: de VS voert een militair beleid tegen Noord-Korea en is vervolgens boos dat ze een militaire reactie terug krijgen en: Noord-Korea heerst een ‘smerige’ dictatuur, maar in Zuid-Korea worden inmiddels critici op de regering gearresteerd). Dit klinkt allemaal een beetje als een vredesmissie om polarisatie in de wereld tegen te gaan, maar ik denk dat een dergelijke idealistische insteek ook wel hoort bij de motivatie van een buitenlandcorrespondent.