Rusland-correspondent Olaf Koens reist donderdag af naar Baku, de hoofdstad van het olierijke Kaukasusstaatje Azerbeidzjan. Op de grens van Azië en Europa zal hij gedurende een kleine week de verkiezingen verslaan. Maar niet op kosten van zijn vaste opdrachtgever GPD. Koens kreeg van zijn werkgever geen budget om de reis te maken, omdat de nieuwswaarde niet hoog genoeg werd bevonden. Geheel op eigen initiatief startte de eigenzinnige freelancer vervolgens een inzamelingsactie. Via (social) media als twitter en zijn eigen website ging hij op zoek naar particuliere donateurs en haalde in korte tijd de benodigde duizend euro op. Daarmee toonde Koens aan wat theorieën binnen de communicatiewetenschap en journalistiek al jaren beweren, maar in de praktijk maar nauwelijks wordt bevestigd: De consument is bereid te betalen voor kwaliteitsjournalistiek.
Crowdfunding. Zo wordt deze vernieuwende methode van geld verdienen genoemd. En zoals altijd met dit soort exploratieve ontwikkelingen komt er direct de nodige discussie los. GPD hoofdredacteur Marcel van Lingen liet zich zelfs negatief uit over het experiment. Volgens hem is er bij zijn publiek simpelweg geen behoefte aan verhalen uit een klein, relatief onbekend land. Zijn schrijvende afgezant in Moskou bewijst met zijn actie echter het tegendeel. Niet alleen is er binnen een bepaalde marge wel degelijk interesse, particulieren zijn zelfs bereid er in te investeren. En dat is bijna een unicum in een tijd waarin de consument door kwaliteitsarme platformen als nu.nl en Spits! gewend is zijn informatie voor nop op te pikken.
Persoonlijk vind ik Koens afwijking van het protocol een goede ontwikkeling. Een correspondent is gatekeeper en bepaalt wat hij als ogen en oren van zijn regio belangrijk vindt. Veelal zijn buitenlandse verslaggevers echter gebonden aan de budgetten die hun opdrachtgever(s) ter beschikking stellen. En als de opdracht commercieel en/of publiekstechnisch gezien niet interessant of relevant genoeg is, is de uitkomst simpel: No money, no story. Door zich los te maken van deze conventies, legt Koens de nieuwskeuze bij de lezer neer. Maar door zelf het initiatief te nemen, voorkomt hij dat zijn keuze als non-objectief wordt gezien. Dit is zijn idee, en het wordt niet gesponsord door stakeholders met achterliggende belangen zoals toerismebureaus of oliemagnaten. Het is onafhankelijke journalistiek, gefinancierd door een enthousiast publiek. Wie had dat ooit gedacht?
Overigens, geen enkel verwijt aan de GPD redactie. Budget vrij maken voor een verhaal dat hun brede publiek waarschijnlijk niet zal aanspreken is, in een tijd waarin de budgetten voor buitenlands nieuws zo strak zijn als Mido in een Ajax-shirt, volkomen onlogisch. Het laat echter wel zien dat de bureauredacties in Nederland vaak nog een grote vinger in de kaviaar hebben bij de realisatie van ideeën van correspondenten. Ruimte voor alternatieve verhalen zijn er nauwelijks. Digitaal met de berenmuts rondgaan en vervolgens op zelfbeheerde platformen publiceren kan in de toekomst wel eens de uitkomst zijn. Het past bij de modernisatie van het correspondentschap, waarbij de journalist steeds onafhankelijker van een vaste opdrachtgever kan opereren, mits hij bereid is te innoveren om zijn eigen verhalen te kunnen maken. Ik juich het van harte toe. Zet mij maar op dat eiland. Of om met Luyendijk te spreken: op die wolk.

Door: Melvin Captein | 1 November 2010 | 2 Reacties
Categorie: blog, columns | tags:Tags: Azerbeidzjan, buitenlands nieuws, correspondenten, crowdfunding, GPD, innovatie, journalistiek, Olaf Koens
Comments
2 Reacties
Leuk stuk Melvin. Helemaal eens. Ik ben blij met Olafs initiatief, want wij freelancers in het buitenland kennen allemaal het probleem van de onverkoopbare interessante verhalen. Als daar een oplossing voor te vinden is, prima toch?! En de GPD-hoofdredacteur mag de afwegingen maken die hij wil.
@Wies ‘Onafhankelijke’ nieuwskeuzes zijn helaas nog wel eens afhankelijk van de toegekende financiën. Dat de journalist steeds directer zijn lezer kan bereiken is in dat opzicht positief: Op eigen kanalen is wel ruimte voor de alternatieve stukken en eigen initiatieven. Enfin, daar hebben we het al eerder over gehad
. Maar het feit dat de lezer nu zelf bijdraagt aan de totstandkoming van het nieuws durf ik zelfs een lichte doorbraak te noemen. Al zal moeten blijken of dit geen incident is.