Leuk hoor, die binnenkomst op de derde plek in de lijst van beste films ooit, maar je bent pas echt wat als het Pavlov filmpanel zich over je heeft uitgesproken. Pavlovianen Wout, Lorenz en Melvin kropen voor het witte doek en geven hieronder ieder hun oordeel over de nieuwste film van regisseur Christopher Nolan. Spoilervrij.

Melvin:
Cinefielen zijn deze zomer nog niet bepaald verwend. Voor dure, maar plottechnisch flinterdunne producties als Knight and Day, The Last Airbender of Eclipse trek ik persoonlijk niet naar het rode pluche. Sinds ik drie maanden geleden echter de eerste teaser van Inception had gezien was ik getriggerd en keek ik uit naar deze prent. De vage, psychedelische beelden onder donkerzware muziek plus het gebrek aan verdere uitleg zorgden ervoor dat ik meer wilde zien. Het feit dat Christopher Nolan op de regisseursstoel zat en Leo DiCaprio de leading part had maakte dat er niet bepaald minder op.

Het gevaar bij zulke hoge verwachtingen is dat je compleet gedesillusioneerd de bios verlaat. Lyrische recensies die je leest werken dat alleen maar verder in de hand. Ik weet bijvoorbeeld nog dat ik na het lezen van Het Diner een uur lang verbouwereerd voor me uit heb zitten staren, me afvragend waarom het stapeltje papier in mijn hand in godsnaam zo bewierookt werd door iedereen. In het geval van Inception was hier echter geen sprake van. Misschien ben ik een slechte recensent dat ik niet langzaam naar de climax toeschrijf, maar ik moet het gewoon kwijt: Deze film is briljant.

Zonder teveel over het plot weg te geven, wil ik kort uiteenzetten wat er nou zo knap is aan Inception. Men heeft een complex, onbestaand concept (het nestelen van ideeën in iemands hoofd via het inbreken in dromen) buitengewoon helder aan het publiek gepresenteerd. Denk aan hoe dat bijvoorbeeld bij The Matrix is gedaan: Er bestaat een parallelle wereld die een eigen realiteit representeert, maar waar niet iedereen toegang toe heeft. Om zo’n stelling te maken zonder lachwekkend te worden is al knap op zich. Films als Déjà Vu en The Invisible sloegen hierin de plank bijvoorbeeld behoorlijk mis.

Daarnaast is de vertelstructuur grensverleggend zoals dat ook bij een film als Memento (niet ontoevallig ook van de hand van regisseur Nolan) of een serie als Lost het geval was. Hoewel je je op een gegeven moment in een jungle van tijd- en verhaallijnen begeeft, zie je nooit door de bomen het bos niet meer. Als al die lijnen op het laatst samenkomen in een daverende climax, waaruit vervolgens een buitengewoon bevredigend einde wordt geboetseerd kun je niets anders doen dan opstaan en klappen. Inception is een intelligente film, die desondanks toegankelijk blijft en het nodige spektakel biedt. Gaat hem allen zien!

Lorenz:
Ik sluit me aan bij de mening van Melvin. Het heeft lang geduurd voordat ik weer een film als ‘briljant’ heb bestempeld (persoonlijk is dat The Machinist uit 2004, dus dat mag wel weer eens). Het concept van een droomwereld (en daarin weer droomwerelden) lijkt lastig te behappen, maar Nolan weet het voor elkaar te krijgen het verhaal in een sneltrein te vertellen zonder dat je met al te veel vragen blijft zitten. En dat is precies het sterkste punt van deze film: vertel maar eens vier verschillende “tijdslijnen” of “realiteiten” op een manier dat je het voor lief neemt.

Toch ben ik het niet eens met de notie van Déjà Vu als lachwekkend. Het doet naar mijn mening exact wat Inception ook doet: het roept geen onnodige vragen op, maar zet aan tot verder denken en het biedt ruimte voor eigen interpretatie. Dat Inception het niet met twee, maar vier realiteiten doet, is des te knapper. Qua impact is Inception de The Matrix van deze eeuw, ware het niet dat ook hier Inception de kroon spant met een nog knapper einde.

De opbouw naar het einde is namelijk meesterlijk uitgewerkt en menig persoon zit dan ook voor een half uur lang op het puntje van zijn stoel, mede door het verbluffende geluid in de film, wat sterk doet denken aan The Dark Knight. Nolan staat tevens garant voor een lekkere “mindfuck” op het einde. Neem daarbij uitstekende acteerprestaties van Joseph Gordon-Levitt, Cillian Murphy en natuurlijk Leonardo di Caprio (ondanks hun babyfaces zeer overtuigend) en je hebt een topfilm waar je oneindig over kunt filosoferen. Heerlijk.

Wout:
Ik wil graag beginnen met een directe boodschap aan de heer Nolan: waag het niet om deze prachtfilm te vernaggelen met een sequel of erger….door er een trilogie van te maken. Het zal vast verschrikkelijk verleidelijk zijn met al het geld dat binnenstroomt, maar je sequelbehoeftes botvier je maar op de Batman-franchise.

Het is lang geleden dat er een film uitkwam van dit kaliber die niet op eerder materiaal gebaseerd was, maar op een compleet origineel script. Nolan claimt ongeveer tien jaar aan het draaiboek geschreven te hebben, en iedereen die de film gezien heeft, zal geen moeite hebben dit voor waar aan te nemen. Inception slaagt erin een ingewikkeld, gelaagd verhaal – enorm vatbaar voor plotholes en continuiteitsfouten – duidelijk en begrijpbaar te presenteren. Natuurlijk ga je achteraf de film nog eens afdraaien in je hoofd op zoek naar de fouten, maar uiteindelijk kom je tot de conclusie dat ondanks dat sommige verhaalelementen misschien niet helemaal duidelijk worden, je Nolan niet kan beschuldigen van slordigheid, onvolledigheid en grove fouten bij het vertellen van zijn verhaal. En dat is heerlijk bij een film als deze. Het koste mij weinig moeite om mijn analytische gedachtengang los te laten en mij mee te laten slepen in de verschillende droomwerelden.

Is Inception dan feilloos? Nee, verre van. Hoewel de acteerprestaties afdoende zijn, kan niet echt gesproken worden van uitgediepte personages en sterke karakterontwikkeling. De manier waarop Ariadne zich bij de groep voegt, en Cobb daarna zijn diepste problemen opbiegt aan haar, voelt geforceerd en onnatuurlijk. Nolan heeft bij veel elementen in het verhaal duidelijk niet de intentie een grote uitleg te geven, maar het gebrek aan de motivatie achter het handelen van de karakters stoort soms.

Toch gaat het hier niet om de invidivuele aspecten, maar de optelsom. Zoals Melvin al zei: na het einde van de film kan je niets doen dan ‘opstaan en klappen’, en dat is precies wat ik – en de voltallige zaal met mij – deed, toen het laatste shot naar zwart vervaagde.