Mediamagnaat Rupert Murdoch wil geld gaan vragen voor toegang tot al zijn nieuwssites. Als proefmodel wordt een betaalsite voor de Britse zondagskrant Sunday Times gelanceerd. Een goede zet, vindt Reinder Rustema, docent Nieuwe Media aan de Universiteit van Amsterdam. Hij voorziet dat de macht die adverteerders nu hebben zal terugkeren bij de consument.
Murdochs plan komt niet op een toevallig moment. Door de krimpende advertentiemarkt draaide zijn News Corporation het vorige boekjaar een verlies van 3,4 miljard dollar. Hoewel Murdoch met zijn voornemen de hoon van menig mediakenner over zich heen riep, liet ook de Telegraaf Media Groep in augustus weten serieus te kijken naar de mogelijkheden om mensen te laten betalen voor (delen van) de eigen websites.
Reinder Rustema legt uit hoe adverteerders vechten om de aandacht van de consument, en dat gratis vrijwel nooit echt gratis is. “In de meeste gevallen betaal je wel voor informatie, maar dan niet met geld, maar met aandacht. Aandacht die je geeft aan informatie wordt doorverkocht aan adverteerders die tussen of in de informatie aandacht opeisen.” Dit proces heeft volgens Rustema desastreuze gevolgen voor de inhoud van de informatie en de relatie met de consument. De met reclame gefinancierde krant of televisie richt zich op de grootst gemene deler met een vaak sensationele en oppervlakkige inhoud.
De beoogde verdwijning van het gratis model is volgens Rustema dan ook een goede ontwikkeling. “Het is goed als mensen niet met aandacht maar met geld betalen voor informatie. Want alleen dan kan je je bekocht voelen, je geld terugeisen en anderen afraden om net als jij geld uit te geven aan die informatie. Je kan eisen stellen en je wordt een kritische consument.” Om die reden pleit Rustema zelfs voor een verbod op de ‘handel in aandacht’. “Zonder reclame betaalt iedereen met geld voor informatie en er is meer keuze aan informatie. Commerciële zenders kunnen dan wel betaaltelevisie invoeren omdat er geen gratis alternatieven zijn behalve de publieke omroep.”
Soms is gratis nog wel gewoon gratis

Door: Michael van Dorp | 4 December 2009 | 4 Reacties
Categorie: interviews | tags:Tags: gratis, handel in aandacht
Comments
4 Reacties
[...] “oppervlakkig en sensationeel, zeg maar alles wat geen NRC Handelsblad heet, en daarom moet gratis nieuws worden VERBODEN. Juist ja. Voor de duidelijkheid: deze persoon doceert dus aan een universiteit. Echt [...]
[...] zo. Niet lang meer, als het aan UvA Docent Nieuwe Media Reindert Rustema ligt. In een interview met Het Rondje van Pavlov, een nieuw blog van masterstudenten Journalistiek te Leiden, betoogt hij dat het online media [...]
“Om die reden pleit Rustema zelfs voor een verbod op de ‘handel in aandacht’.”
Ik ben wel benieuwd naar de context van deze woorden.
Wil Rustema soms dat informatie (weer) iets elitairs wordt waarvoor je altijd moet betalen? Dat is absurd en niet meer van deze tijd.
Gelukkig kan de kritische consument op internet voldoende eisen stellen en zijn eigen gewenste diepgang en achtergrondinformatie bepalen. Er is voor elk wat wils en vraag & aanbod zijn prima op elkaar afgestemd. En als sommigen graag willen betalen voor content dan moet dat ook kunnen. Maar laat het gratis model met rust.
Ik snap die vent ook niet. “Desastreuze gevolgen”? Ik denk als dat verbod er komt, dat dat desastreus zal zijn. Consumenten zullen namelijk altijd wel iets vinden wat gratis is, zeker op het internet en zeker nieuws.