“Het is pure labbekakkigheid”

Brussel laakt gebrek aan berichtgeving over Europa

Het is een veel gehoorde klacht vanuit de politiek: Het gebrek aan aandacht voor de EU in de media. Volgens de beleidsmakers in Brussel wordt hun werk vaak genegeerd of gebagatelliseerd door journalisten. Kranten schrijven in hun ogen nauwelijks over belangrijke Europese politiek. Nieuwsmakers op hun beurt vinden de EU moeilijk verkoopbaar aan hun achterban, juist omdat ‘Europa’ niet leeft onder Nederlanders. Afgelopen donderdag bracht het Montesquieu Instituut kopstukken uit de politiek en de media nader tot elkaar via de internationale conferentie EU and the Media. Het doel: Stevig debatteren over de wisselwerking tussen beide kampen.

Staatssecretaris van Europese Zaken Frans Timmermans nam in de Idazaal in Den Haag als eerst het woord en schetste direct de aanleiding van de conferentie: De EU leeft niet onder Nederlanders. “Het waarom van de EU is het publiek vaak niet duidelijk. Vroeger had de EU een aantal aanschouwelijke functies, zoals het gezamenlijk opbouwen na de oorlog en het buiten sluiten van het communisme. Op dit moment ontbreken zulke expliciete functies. Mensen zien het belang van Brussel niet in, dus waarom zouden ze zich er voor interesseren? Het is een lastig communicatieprobleem.”

Een communicatieprobleem dus. En dat ligt niet alleen aan een imagoprobleem van de EU zelf. Om de burger bewust te maken van het feit dat er niet alleen in Den Haag maar ook in Brussel belangrijke politieke besluiten worden genomen, moet hier in kranten en televisieprogramma’s wel over worden bericht. En juist hier ligt volgens Godelieve van Heteren het probleem. De voormalig voorzitster van de commissie Europese Zaken verbaast zich er over hoe weinig moeite journalisten doen om het EU thema op de kaart te zetten. “Soms is de besproken materie binnen de EU best ingewikkeld. Maar dat is geen goede reden om de berichtgeving over dit soort zaken te beperken. Journalisten zouden juist extra moeite moeten doen om lastige materie aan het publiek uit te leggen. Zeker als het over besluitvorming gaat die Nederlanders rechtstreeks aangaat. Meer berichtgeving over Europese beleidsvorming is noodzakelijk om de burger te doordringen van het belang van Brussel. Dat dit nu niet gebeurt is pure labbekakkigheid.”

Volgens Mark Kranenburg, jarenlang actief als politiek correspondent in Brussel voor het NRC Handelsblad, ligt de gebrekkige berichtgeving niet zozeer aan de onwelwillendheid van journalisten. Het zijn vooral ook praktische problemen die de informatiestroom over de EU beperken. “Momenteel heeft het NRC in Brussel drie afgevaardigden zitten. Daarmee investeren wij al het meest in Europa van alle Nederlandse kranten. En nog loont dit niet, omdat berichtgeving over de EU door veel mensen oninteressant wordt gevonden. Als er tijdens het journaal een Europese vlag verschijnt, is dit voor veel mensen een sein om weg te zappen. Om kort te gaan: Het is een lastig product om te verkopen. De EU zou hier zelf iets aan kunnen doen door aansprekender issues die dichter bij de burger liggen op de kaart te zetten. Of door de burger meer te betrekken bij de besluitvorming. Het referendum over de Europese grondwet was hier een mooi voorbeeld van.”

Het referendum van 2005, waarin burgers direct inspraak hadden op de mogelijke invoering van een Europese grondwet, wordt die middag vaker aangehaald. Veelal wordt het beschouwd als een schaars hoogtepunt van de EU in ons kikkerland. Een moment waarop de Nederlandse burger eindelijk actief bezig was met Europese besluitvorming. Van Heteren: “Mensen bij de tramhalte, bakker of slager spraken voor het eerst met elkaar over Europa. Vaak niet al te positief, maar dat is niet erg. Bewustwording is de eerste stap. Het is jammer dat na deze opleving het thema niet verder is blijven leven. Maar de interesse kan er dus wel degelijk zijn.”

Om de interesse opnieuw aan te wakkeren, dienen zowel de media als de politiek een voortrekkersrol te nemen. Van Heteren: “Het is uiteindelijk natuurlijk een samenspel. Beide partijen moeten meer outreaching naar elkaar zijn. Politici moeten hun boodschappen dichter bij de mensen kunnen brengen. Maar dan moeten er wel journalisten aanwezig zijn om deze boodschap over te brengen.” Volgens staatssecretaris Timmermans is het in ieder geval van groot belang de Europese Unie terug op de publieke agenda te krijgen. “Structurele problemen kunnen niet meer op nationaal niveau worden aangepakt. Het een vrij dichotome keuze: Of we vechten als Europa gezamenlijk tegen problemen, of we laten ons door achterhaald chauvinisme domineren door Washington en Beijing. De uitdaging is nu om het publiek daar ook van te doordringen.”



Comments

Naam (required)

Email (required)

Website

Wat wil je kwijt?

Please leave these two fields as-is: